گیاهان گلخانه ای

Tomato

کشت گوجه فرنگی گلخانه ای

گوجه فرنگی با نام علمی Lycopersicom esculentum یا L. lycopersicom گیاهی است از تیره‌ی Solanaceae که منشا آن آمریکای جنوبی (مکزیک، اکوادور، پرو و شیلی) است.

مراحل رشد گوجه‌فرنگی

مراحل رشد گوجه گلخانه ای را به ۵ مرحله تقسیم می‌کنند که عبارتند از:

1. جوانه‌زنی و رشد اولیه تا خروج ریشه‌چه

2. رشد داننهال تا اتنقال نشا به محیط جدید
3. رشد رویشی تا بازشدن اولین گل‌ها
4. میوه‌دهی زودرس از بازشدن اولین گل‌ها تا چیدن اولین میوه

دما، رطوبت، pH و شوری مناسب در مراحل مختلف چرخه زندگی گوجه فرنگی گلخانه ای -  شرایط محیطی مطلوب

شرایط دمایی گوجه فرنگی گلخانه ای

بوته گوجه‌فرنگی محصول فصل گرم و حساس به یخبندان است. حساسیت میوه آن به سرما بیشتر از شاخ و برگ است. منطقه مورد کشت باید دارای کمینه ۴ ماه هوای گرم باشد. دمای مطلوب روزانه ۲۵-۳۰ درجه سانتی‌گراد (جهت رشد رویشی و زایشی)، دمای مطلوب شبانه ۲۰-۱۶ درجه سانتی‌گراد (جهت رشد رویشی و زایشی). دمای مطلوب میوه‌دهی گوجه فرنگی گلخانه ای ۲۴-۱۸ درجه سانتی‌گراد و در دمای کمتر از ۱۵ و بیشتر از ۳۰ درجه سانتی‌گراد میوه‌دهی گیاه ضعیف است. تعداد درجه–روز برای رسیدن میوه از کاشت تا برداشت حدود ۳۰۰۰-۴۰۰۰ می‌باشد.

نور موردنیاز بوته گوجه فرنگی

شدت نور موردنیاز گیاه در گلخانه ۵۰۰-۴۰۰ میکرومول بر مترمربع بر ثانیه یا ۲۷۰۰۰-۲۲۰۰۰ لوکس یا ۱۱۱-۸۹ وات بر مترمربع یا ۳۰-۲ مول بر مترمربع در روز است. در ۱۳ مگاژول بر مترمربع در روز به نقطه اشباع نوری می‌رسد.

میزان کربن دی‌اکسید

میزان کربن دی‌اکسیدی که برای بیشینه عملکرد موردنیاز است حدودد ۱۰۰۰ پی‌پی‌ام است و در مقادیر بیشتر از ۱۰۰۰ پی‌پی‌ام علایم مسمومیت نشان می‌دهد.

آب موردنیاز

نیاز آبی کشت گوجه فرنگی در گلخانه حدود ۱ لیتر در روز برای هر گیاه بالغ یا ۶۵ لیتر در هر بوته در طول دوره رشد و یا ۴۴۰-۳۰۰ لیتر در مترمربع سطح زیر کشت است.

میزان آب مورد نیاز گوجه فرنگی گلخانه ای

ویژگی‌های خاک مناسب گوجه‌ فرنگی گلخانه ای

گوجه فرنگی گلخانه ای به خاکی به زه‌کشی مناسب نیاز دارد و به‌ویژه بعد از جوانه‌زنی و در زمان رسیدن میوه حساس به غرقاب است و رطوبت اضافی باعث مرگ گیاهچه می‌شود که در اثر قارچ‌های فیتوفترا، پیتیوم و ریزوکتونیا ایجاد می‌شود.
چون گوجه‌فرنگی دارای ساختمان ریشه‌‌ای با انتهای ریشه فیبری منشعب می‌باشد، هوادهی و شل بودن بافت خاک برای رشد گیاه با عملکرد بالا موردنیاز است. اگرچه ریشه‌ها تا 60 سانتی‌متری خاک نفوذ می‌کنند، اما 70 درصد ریشه‌ها در عمق 20 سانتی‌متری هستند. سیستم ریشه عمیق تا حدودی باعث مقاومت به خشکی این گیاه می‌شود.

نفوذ ریشه به قسمت‌های سخت زیرین خاک به دلیل عواملی مانند شرایط غیر هوازی، رطوبت بالا، PH پایین (کمتر از 5/5) و شوری زیاد (5/2 دسی‌زیمنس بر متر) محدود می‌شود. مناسب بودن شرایط قشر زیرخاکی باعث تبدیل آن به یک منبع آب و موادغذایی  و حساسیت کم‌تر آن به تنش‌های محیطی می‌شود.

شرایط خاک گلخانه گوجه فرنگی برای کشت بوته گوجه

میزان pH مناسب

pH مطلوب بین 6-5/6 است. در PH کمتر از 5/5 کمبود منیزیم و زیادی آلومینیوم و منگنز مشاهده می‌شود. معمولا PH پایین با کاهش مقدار کلسیم همراه است و در صورت بروز تنش، پوسیدگی گلگاه اتفاق می‌افتد. در PH بالای 8/6 مقداری روی، منگنز و آهن شروع به کاهش می‌کنند، اما در PH بالاتر از 7 یک یا هر سه این عناصر کمبود نشان می‌دهند.

هدایت الکتریکی

گوجه‌فرنگی گلخانه‌ای نسبتا حساس به شوری است. بیشینه هدایت الکتریکی خاک بدون کاهش معنی‌دار عملکرد ۵/۲ دسی‌زیمنس بر متر است.

انواع گوجه‌فرنگی بر اساس عادت رشد

رقم‌های گوجه گلخانه ای با رشد معین به جوانه گل ختم می‌شوند و مخصوص هوای آزاد هستند. رقم‌های با رشد متوسط نیز مخصوص هوای آزاد هستند، اما رقم‌های با رشد نامعین رشد طولی خود را به‌صورت نامحدود ادامه می‌دهند و مخصوص کشت گلخانه‌ای هستند.
رقم‌های مورداستفاده در گلخانه باید دارای ویژگی‌های زیر باشند:

1. تولید محصول خوب در شدت نور کم
2. رشد رویشی و گلدهی در دماهای پایین
3. مقاومت و میوه‌دهی خوب در شرایط نور کم و دماهای پایین
4. میوه‌دهی با کیفیت بالا در شرایط نامطلوب
5. مقاومت به بیماری‌ها از جمله ویرویس موزاییک توتون

میوه‌ی رقم‌های گوجه فرنگی گلخانه ای به رنگ زرد، قرمز و صورتی دیده می‌شوند. همچنین از نظر شکل به شکل‌های گیلاسی، گلابی و میوه درشت (رقم بیف استیک که وزن میوه تا ۲۰۰ گرم می‌رسد) تقسیم بندی می‌شود.

جوانه‌زنی بذر

دمای مطلوب جوانه‌زنی بذر برای پرورش گوجه فرنگی در گلخانه ۲۴-۱۸ درجه سانتی‌گراد می‌باشد و کمینه دمای جوانه‌زنی ۱۱-۸ درجه سانتی‌گراد می‌باشد.

اگرچه گوجه‌فرنگی در تاریکی جوانه می‌زند، اما فیتوکروم در جوانه‌زنی آن دخالت دارد. وجود P_fr در بذر برای جوانه‌زنی ضروری است و مقدار آن در طی آبگیری بذر افزایش می‌یابد. البته اثر بازدارندگی نور در جوانه‌زنی بستگی به سایر عامل از جمله دما و رقم دارد.
تنظیم‌کننده‌های رشد مانند اکسین‌ها و جیبرلیک اسید باعث تشدید جوانه‌زنی  و تولید داننهال‌های سالم‌تر می‌شوند.
پرایمینگ بذر با نمک‌های معدنی و مواد آلی نیز باعث بهبود و یکنواختی جوانه‌زنی به‌ویژه در دمای کم می‌شود.
تیمار بذر با آب گرم ۵۰ درجه سانتی‌گراد به مدت ۲۵ دقیقه باعث کنترل شانکر باکتریایی، لکه باکتریایی و اسپک باکتریایی و تیمار بذر با آب ۵/۵۵ درجه سانتی‌گراد به مدت ۳۰ دقیقه باعث کنترل آنتراکتوز می‌شود.

مقاوم کردن بذر

در این روش، بذر گوجه فرنگی گلخانه ای تا قبل از خروج ریشه‌چه در آب خیس می‌شود و در هوای آزاد خشک شده و باید فورا کاشته شود. از مزایای خیس کردن بذر می‌توان به جوانه‌زنی بهتر و یکنواخت‌تر، رشد سریع‌تر داننهال، نبست بهتر ریشه به شاخه و بقای بهتر نشا اشاره کرد.

کیفیت آب مورد استفاده برای کشت

کیفیت آب آبیاری گیاه در گلخانه عامل مهمی است که روی گیاه و در دراز مدت روی ترکیب خاک یا محیط ریشه اثر می‌گذارد. وجود حشره‌کش‌ها، به‌ویژه علف‌کش‌ها، در آب سطحی و زیرزمینی بر کیفیت آب آشامیدنی و آب موردنیاز بخش کشاورزی اثر منفی می‌گذارد. اثر علف‌کش‌های مورد استفاده مانند آترازین، متاکلر، پرومتون و سیمازین در آب سطحی و زیرزمینی باعث از بین رفتن کشت گوجه‌فرنگی می‌شوند.

گوجه فرنگی به اکثر علف‌کش‌ها، حتی ر کم‌ترین غلظت حساس است. مقدار آب بستگی به تعداد گیاه و روش پرورش گیاه دارد، اما کیفیت آب باید خوب باشد. کیفیت آب بستگی به منبع تهیه و عاری بودن از مواد معلق و حل شده دارد. در آب‌های حاوی فلور، کبر، برم، بی‌کربنات، سدیم، گاز کلر و کربنات باید یا آن‌ها را حذف و یا آب را تا حدی رقیق کرد که غلظت این عناصر برای گیاه زیان‌آور نباشد.

ویژگی‌های آب گوجه فرنگی گلخانه ای

وجود کلسیم و منیزیم در آبِ آبیاری

کلیسیم و منیزیم عناصر ضروری برای گیاه هستند و در اکثر آب‌ها وجود دارند و مقدار موجود در آب تا حدودی و گاهی تمام نیازهای گیاه را تأمین می‌کند و در نتیجه هنگام ساختن محلول غذایی کامل می‌توان مقدار آن‌ها را کاهش و یا آن‌ها را حذف نمود و در مواد شیمیایی صرفه‌جویی نمود، اما عدم اندازه‌گیری آن‌ها منجر به عدم تعادل عناصر غذایی گوجه در گلخانه و تنش به گیاهان می‌شود.

مصرف مداوم آب با غلظت بالای کلسیم (آب سخت با بیش از 30 میلی‌گرم در لیتر کلسیم) باعث افزایش PH محیط کشت گوجه‌فرنی در گلخانه و قلیایی شدن محیط کشت می‌شود. مثلا مصرف آبی با 80-50 میلی‌گرم در لیتر کلسیم در کشت گوجه فرنگی گلخانه ای در خاک باعث قلیایی شدن خاک (PH=8/3)  می‌شود که به علت تشمیل کربنات کلسیم و سولفات کلسیم می‌باشد و باید آن را تعویض کرد.

وجود مواد آلی در آب

مواد آلی مانند حشره‌کش‌های شیمیایی و نقتی و مواد آلی معلق را باید از آب مورد استفاده برای گلخانه گوجه فرنگی جذف نمود. روش فیلتر کربنی باعث حذف مواد شیمیایی الی معلق می‌گردد و تعویض یونی و اسمز معکوس منجز به حذف یون‌های معدنی می‌شود.

یون‌های فسفات و نیترات می‌توانن باعث آلودگی آب‌های زیرزمینی شوند و در نتیجه مقدار آن‌ها باید در حد استاندارد باشد (مقدار استاندارد نیترات در آب آشامیدنی ۴۵-۲۳ پی‌پی‌ام است)

نحوه تولید نشا گوجه‌فرنگی

در کشت بوته گوجه فرنگی در گلخانه، فاصله بیشتر نشاها در بستر کشت یا تولید نشا در ظرف‌های بزرگ‌تر نسبت به فاصله کمتر باعث ظهور اولین خوشه گل در گره‌های پایین‌تر می‌شود (زودرسی)، اما عملکرد کل آن‌ها تفاوت معنی‌داری ندارد. بنابراین اگر زودرسی مطرح باشد، باید فاصله بین نشاها بیشتر و یا ظرف تهیه نشای بزرگ‌تر باشد و اگر زودرسی مطرح نباشد (مصرف فرآوری)، کمینه فاصله بین نشاها کافی است. وجود گل و میوه در زمان انتقال نشا گوجه‌فرنگی باعث محدود شدن رشد رویشی بعدی و کاهش عملکرد کل می‌شود. در نتیجه باید تمامی گل‌ها و میوه‌ها را در زمان نشاکاری حذف نمود؛ بنابراین باید نشاها را قبل از گل‌دهی منتقل نمود. در گوجه فرنگی گلخانه ای، داننهال‌هایی که در قسمت هوایی فاصله کافی دارند، ولی ریشه‌ها در فضای کوچک‌تری هستند و سطح برگ کم‌تری تولید می‌کنند و اندازه کل قسمت‌های گیاه و نیز تنفس ریشه‌ها کاهش می‌یابد. همچنین میزان آسیمیلاسیون خالص برگ کاهش می‌یابد.

انبار کردن و انتقال نشا

انبار کردن نشای گوجه فرنگی گلخانه ای در تاریکی به مدت یک هفته هیچ تأثیر منفی در عملکرد ندارد. تأثیر منفی انبار روی نشا بیشتر به دما مربوط می‌شود. نشای گوجه‌فرنگی در دمای ۱۳ درجه سانتی‌گراد نسبت به ۴ درجه سانتی‌گراد کاهش عملکرد کمتری نشان می‌دهد. نشای گوجه‌فرنگی انبار شده در تاریکی با دمای ۲ درجه سانتی‌گراد، اگر با دوره‌های متناوب نور روزانه با دمای ۲۰ درجه سانتی‌گراد همراه باشد، هیچ‌گونه کاهش عملکردی نشان نمی‌دهد.
محلول پاشی نشای گوجه‌فرنگی با ساکارزِ ۱۰ درصد قبل از انبار شدن در دمای ۲۰ درجه سانتی‌گراد به مدت ۷۲ ساعت در تاریکی، باعث بقای بهتر آن‌ها می‌شود. قرار دادن تعداد زیادی نشا در بسته‌های محکم از خنک شدن سریع گیاه جلوگیری و باعث کاهش بقای نشا می‌شود.

در سبزی‌های مانند گوجه گلخانه ای، وضعیت هیدرات کربن گیاه عامل اصلی تولید ریشه‌های جدید است. نشای گوجه‌فرنگی با محلول ساکارزِ ۱۰ درصد باعث افزایش پتانسیل ریشه‌زایی می‌شود.

کوددهی قبل از کشت نشا

برخی میزان نیتروژن خالص را 30 گرم در مترمربع، فسفر خالص را 25 گرم در مترمربع و پتاسیم خالص را 55 گرم در مترمربع ذکر کرده‌اند. میزان فسفر خالص از ضرب میزان P_۲O_۵ در عد 437/0 و میزان پتاسیم از ضرب K_۲O در عدد 83/0 حاصل می‌شود.

تراکم کاشت گوجه فرنگی در گلخانه

معمولا تراکم بوته گوجه فرنگی، ۳-۲ گیاه در مترمربع می‌باشد. به عبارتی در گلخانه گوجه فرنگی ۳/۵-۴ مترمربع فضا برای هر گیاه لازم است. هنگام کاشت گوجه فرنگی باید به فضای موردنیاز برای هر گیاه توجه کنید تا مشکلی در روند پرورش آن‌ها به وجود نیاید.

تغذیه گیاه

نیاز گوجه فرنگی گلخانه ای به مواد غذایی بسیار زیاد است و در خاک متوسط تا غنی از نظر فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم بیشترین رشد را دارد. نیاز آن به پتاسیم، کلسیم و آهن زیاد و به نیتروژن، منیزیم، فسفر، گوگرد، بر، منگنز و روی متوسط است.

برای تولید گوجه‌فرنگی با مواد جامد محلول زیاد، مقدار مصرف و جذب پتاسیم و کلسیم باید زیاد باشد.
در خاک ضعیف از نظر کلسیم و تحت تنش آبی ناهنجاری فیزیولوژیکی پوسیدگی گلگاه دیده می‌شود. در ابتدای رشد باید مقدار فسفر متوسط تا زیاد باشد. اگر مقدار فسفر بسیار زیاد و PH بالا (بیشتر از 5/7) باشد، ممکن است کمبود روی اتفاق افتد.

هرس و تربیت بوته

هرس شامل حذف کلیه شاخه‌های فرعی و نگهداری تنها یک ساقه تا مرحله آخر رشد می‌باشد.  به این منظور یک سیم گالوانیزه در ارتفاع دو متری گیاه قرار گرفته و بوته‌ها به آن بسته می‌شود. پس از رسیدن گیاه به ارتفاع دو متری هدایت بوته‌هت به دو روش صورت می‌گیرد.

در روش اول بوته به طرف پایین هدایت می‌شود و در روش دوم قسمت‌های اولیه ساقه که محصول خود را تولید کرده‌اند، به هم پیچانده شده و ساقه اصلی در امتداد قیم به طرف بالا هدایت می‌شود. گاهی دو ساقه فرعی در انتهای گیاه نگهداری شده تا در صورت صدمه به جوانه انتهایی یکی از ساقه‌های فرعی به عنوان ساقه اصلی انتخاب شود.

طول عمر بوته گوجه فرنگی

بوته گوجه فرنگی پس از طی کردن دوره رشد و رسیدن به مرحله تولید گل، می‌تواند به رشد رویشی ادامه دهد. در ادامه گرده‌ها از راهِ لوله گرده به تخمدان می‌رسند و لقاح صورت می‌گیرد. طول عمر بوته گوجه فرنگی تا زمانی است که تحت سرما از بین نرود. در غیر این صورت می‌تواند به رشد خود ادامه دهد.

گل‌‌دهی

تعدادی از جوانه‌های کنار برگ القا شده و به جوانه گل تبدیل می‌شوند و تعدادی به رشد رویشی خود ادامه داده و تبدیل به شاخه جانبی می‌شوند. گل‌آذین گوجه فرنگی گلخانه ای گرزن و دارای یک محور اصلی با برگ‌های جانبی بدون براکته می‌باشد. رشد فعال جوانه نزدیک به محور آخرین برگ تشکیل شده باعث انتقال گل‌آذین از محل انتهایی به بالاتر از برگ شده به همین دلیل گل‌آذین در بین دو برگ دیده می‌شود تا در کنار برگ.

هرس و تنک کردن میوه

هدف از هرس و بهبود بوته گوجه فرنگی گلخانه‌ای بهبود و یکنواختی اندازه میوه است. هرس شامل حذف میوه‌های کوچک هر خوشه و نگهداری ۳-۴-۵ تا از بهترین آن‌ها، حذف میوه‌های بدشکل که در ابتدا تشکیل شده‌اند و یا حذف کوچک‌ترین میوه‌ها که معمولا آخرین میوه‌های تشکیل شده در هر خوشه هستند، می‌باشد.

پرورش گوجه فرنگی با سیستم کشت هیدروپونیک

محلول‌های غذایی مختلفی برای پرورش گوجه گلخانه ای به صورت کشت هیدروپونیک پیشنهاد شده است. در جدول زیر غلظت عناصر پرمصرف و کم‌مصرف موردنیاز در محلول غذایی گوجه‌فرنگی آورده شده است.

بیشینه غلظت عناصر و یون‌‌های موجود در آب برای بوته گوجه فرنگی گلخانه ای

میزان برداشت گوجه فرنگی در گلخانه

میزان برداشت گوجه فرنگی گلخانه ای در هر متر مربع ۴۰ کیلوگرم یا ۲۱ کیلوگرم در هر بوته می‌باشد. یعنی شما می‌توانید در هر ۱۰۰۰ مترمربع می‌توانید ۶۳ تن محصول در هر دوره کشت برداشت کنید.

بهتر است اول صبح و زمانی که هوا خنک است، میوه‌ها را کشت کنید. اینگونه طول عمر طولانی‌تری خواهند داشت و برای مدت بیشتری سالم خواهند ماند.

انبارمانی

معمولا گوجه‌فرنگی رسیده به مدت دو هفته و گوجه‌فرنگی تا حدودی رسیده دو تا چهار هفته قابل نگهداری می‌باشد. مشاهدات نشان داده است که عمر انبارمانی گوجه فرنگی گلخانه ای از عوامل بیماری‌های خاکزی می‌باشد.

Cucumber

کشت خیارسبز گلخانه ای

خیار را با نام علمی Sativus Cucumis، گیاهی علفی از تیره گیاهان جالیزی می باشد. منشا خیار را کشور هندوستان می‌دانند.

شرایط محیطی مطلوب کشت خیار در گلخانه

کمینه (حداقل) دمای مناسب مورد نیاز برای کشت خیار در گلخانه حدود ۱۶-۱۸، متوسط دما ۲۷ -۲۲ و بیشینه (حداکثر) دما ۳۲-۳۰ درجه سانتی گراد است. متوسط دما در طول روز ۲۵ و در شب ۲۰ درجه سانتی گراد باید باشد. در دمای ۱۸ درجه سانتی گراد خیار شروع به رشد می کند، در دمای کمتر از ۱۰ درجه سانتی گراد رشد گیاه سریعا کند می شود و در دمای نزدیک صفر، فعالیت و رشد گیاه به کلی متوقف می شود.

تفاوت زیاد دمای روز و شب باعث بلندتر شدن گیاه و کوچک تر شدن اندازه برگ می شود. حداکثر رشد در دمای روز و شب حدود ۲۸ درجه سانتی گراد صورت می گیرد، اما حداکثر میوه دهی در دمای روز ۲۲-۲۰ درجه سانتی گراد است؛ ولی دمای ۲۳-۲۲ درجه سانتی گراد ترجیح داده می شود. حساسیت گیاهان جالیزی به دمای پایین منطقه ریشه زیاد است و این امر باعث افزایش حساسیت گیاه به بیماری‌ها می شود.

در دمای زیر ۲۰ درجه سانتی گراد جذب آب محدود می شود(حتی اگر رطوبت خاک زیاد باشد) و گیاه در اثر خشکی آسیب می بیند و در نهایت از بین می رود. در کشت زمستانه دمای آب آبیاری پایین است و در نتیجه جذب آب توسط ریشه کاهش می یابد. در این مواقع باید آب آبیاری را گرم و یا و یا آن را با آب گرم مخلوط نمود و یا دمای محیط اطراف ریشه را با گذراندن لوله پلی اتیلنی حاوی آب گرم، گرم نمود. برای نگهداری دمای محیط اطراف ریشه روی ۲۳-۲۰ درجه سانتی گراد باید از آب با دمای ۳۵-۴۰ درجه سانتی گراد استفاده شود.

دلایل  کاهش جذب آب و مواد غذایی در دمای پایین عبارتند از: کاهش رشد ریشه، تنفس کمتر ریشه، افزایش گران روی آب، کاهش نفوذ پذیری غشای سلول های ریشه، دمای کمتر از ۱۰ درجه سانتی گراد باعث سرمازدگی بوته می شود که به صورت زردی برگ ها، تشکیل میوه های کوتاه و بدشکل، ایجاد حفره روی میوه، تشکیل لکه آفتاب سوخته روی میوه و پوسیدگی میوه قبل از رسیدگی ظاهر می شود. قرار دادن بوته به مدت چندروز در دمای ۱۲ درجه سانتی گراد باعث مقاومت بوته خیار به دماهای زیر ۱۰ درجه سانتی گراد می شود. در جدول زیر، دمای توصیه شده برای کشت خیار آورده شده است.

دمای توصیه شده برای خیار گلخانه ای

خیار گلخانه ای در شدت نوری 10000 لوکس به خوبی رشد می‌کند. در مرحله داننهالی گیاه به نور تکمیلی پاسخ مثبت می‌دهد. طول روز 12-24 ساعت با شدت نوری 18000-20000 لوکس مورد استفاده قرار می‌گیرد. نور تکمیلی به مدت 12 ساعت یا بیشتر در سه هفته اول رشد باعث تولید داننهال های بزرگتر و محکم‌تر می‌شود. معمولا از لامپ‌های فلورسنت یا جیوه‌ای استفاده می‌شود.

استفاده از نور تکمیلی می‌تواند تا مرحله گل‌دهی ادامه یابد. در خیارهای فرآوری افزایش دی‌اکسید تا 2150 پی پی ام(PPM)  همراه با نور تکمیلی بیشترین عملکر ماده خشک را تولید کرد. رطوبت مطلوب برای رشد خیار حدود 70 درصد می‌باشد. رطوبت بیشتر از این مقدار باعث بروز بیماری‌ها از جمله سفیدک دروغی و رطوبت کمتر از این مقدار باعث گسترش آفات از جمله کنه می‌شود. در فایل PDF زیر اعداد دقیق را بخوانید.

دمای توصیه شده برای کشت خیار گلخانه ای

رقم‌های خیار برای کشت در گلخانه

رقم‌های خیار گلخانه ای همه ماده گل (Gynoecious) هستند. این رقم‌ها همه پارتنوکارپ بوده و برای تشکیل میوه نیازی به گرده افشانی ندارند. رقم‌های مختلفی در ایران مورد کشت و کار قرار می‌گیرند که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به رقم‌های سلطان، روباه، جی آر سی، نسیم و… اشاره کرد.

جوانه زنی بذر

ابتدا بذر خیار را به مدت ۲۴ ساعت در آب قرار داده و سپس بذر در پوشش مرطوب قرار گرفته و به مدت ۴۸-۲۴ ساعت در جای گرم و مرطوب نگهداشته شود و باید بلافاصله بعد از جوانه زنی کشت شود. جوانه زنی بذر در دمای ۲۵-۲۰ درجه سانتی گراد بهتر و سریعتر صورت می گیرد و بعد از جوانه زنی دمای ۲۱ درجه سانتی گراد برای ادامه رشد آن کافی است. صفر جوانه زنی بذر ۱۲ درجه سانتی گراد و تعداد درجه روز برای جوانه زنی بذر آن ۱۰۸ است. تیمار های بذر باعث جلوگیری از گیاهچه میری می شوند. مثلا تیمار بذر با آب ۵۵ درجه سانتی گراد به مدت ۱۰ دقیقه باعث کنترل بیماری های بذرزاد و تحریک جوانه زنی بذر های تازه برداشت شده می‌شود.

روش‌های کشت

روش های کشت عبارتند از: کشت مستقیم بذر به صورت معمولی و یا کشت بذر پیش جوانه زده یا کشت نشایی (غیر مستقیم). در روش نشایی کاشت بذر در گلدان های استکانی انجام می شود. مراقبت از گلدان ها تا مرحله انتقال نشا ضروری است. زمان انتقال نشا وقتی است که ارتفاع بوته حدود ۱۰ سانتی متر است و یا زمانی که گیاه دارای یک تا دو برگ حقیقی است. زمان تولید نشا حدود ۵-۴ هفته طول می کشد. البته با فراهم کردن شرایط نوری و دمایی مناسب در اتاقک رشد می‌توان در مدت یک هفته نشای قابل انتقال تولید نمود. در صورت فراهم کردن دمای ۳۰-۲۷ درجه سانتی گراد و شدت نوری حدود ۱۲۰۰۰ لوکش می توان نشاهایی با کیفیت مطلوب و در مدت دو هفته تولید نمود. این نشاها دارای قطر کافی بوده و برگ های لپه‌ای کمترین فاصله را با سطح خاک دارند. معمولا تراکم ۳-۲ بوته در متر مربع می‌باشد.

شرایط محیط مطلوب برای تولید نشا

برای جوانه زنی و تولید دانهال دمای روز باید ۲۸ و دمای شب باید ۲۶ درجه سانتی‌گراد باشد. بعد از جوانه‌زنی دمای روز و شب باید به ۲۲ درجه سانتی‌گراد کاهش یابد و نور تکمیلی تأمین شود. اگر این شرایط به مدت ۵-۷ روز تأمین شود، دانهال رشد کافی می‌کند و آماده حمل می‌شود.

اگر قطر ظروف نشا ۱۰ سانتی متر باشد، نیازی به جابجایی نشاء به ظرف دوم نیست. ظروف کاشت پس از ضد عفونی با محلول ضدعفونی(۱۰%) قابل استفاده مجدد هستند. آبیاری روزی یک بار و در هوای گرم روزی دوبار لازم است. آبیاری با محلول غذایی با هدایت الکتریکی کمتر از ۲۰۰۰ میکروموس بر سانتی متر صورت می‌گیرد.

دی اکسید کربن مورد نیاز خیار گلخانه ای

مصرف دی‌اکسید کربن به میزان 1000PPM در تولید نشاء خیار گلخانه ای توصیه می‌شود.

میزان کربن دی اکسید مورد نیاز برای خیار گلخانه ای

نور تکمیلی

لامپ‌های فلورسنت همراه با لامپ‌های تنگستن و لامپ‌های بخار سدیم با فشار بالا برای تأمین حداقل شدت نور ۱۰۰ میکرومول بر ثانیه برای کشت خیار در گلخانه به کار می‌روند. لامپ‌های فلورسنت نشاهایی با زنگ سبز مایل به آبی نسبت به لامپ‌های بخار سدیم با فشار بالا تولید می‌کنند، اما لامپ‌های بخار سدیم با فشار بالا اقتصادی‌تر هستند.

آب شویی بستر خاکی گلخانه

معمولا پس از آزمایش خاک و ملاحظه افزایش شوری به بالاتر از 4 میلی موس بر سانتی متر اقدام به آب شویی می شود.

آبیاری خیار گلخانه ای

آبیاری در چندروز اول پس از انتقال نشا باید به طور منظم صورت گیرد و سپس به مدت ۲ هفته آبیاری کمتر می شود تا تشکیل ریشه تحریک شود. میزان آب آبیاری مورد نیاز در خیار گلخانه ای در روز های گرم و آفتابی ۴۰-۳۰ لیتر در متر مربع است. در ابتدای رشد بوته تا زمانیکه ارتفاع بوته به دو متر می رسد، هر بوته حدوداً یک لیتر آب در روز مصرف می کند. بعد از رسیدن بوته به ارتفاع دو متری، هر بوته حداکثر دو لیتر آب در روز مصرف می کند.

تغذیه محصول

معمولا قبل از کاشت نیاز به 50 گرم در مترمربع نیتروژن خالص، 25 گرم در مترمربع فسفر به صورت P_۲O_۲ و 80 گرم در مترمربع پتاسیم به صورت K_۲O دارد. تغذیه بعد از کاشت شامل محلول‌پاشی با کودهای کامل از جمله گرومور و اسکوت و … می‌باشد که غلظت حدود 3-2 گرم در لیتر انجام می‌شود. کمبود سیلیسیم در خیار باعث کاهش رشد رویشی و کاهش میوه‌دهی می‌شود و حساسیت بوته به بیماری سفیدک سطحی را افزایش می‌دهد. با توجه به حساسیت خیار به کلر باید از مصرف کودهای کلردار پرهیز نمود. در خاک‌هایی با 7/5<pH<5 از مصرف کودهای آمونیومی باید خودداری کرد. افزایش مقدار نیتروژن و پتاسیم خاک باعث ظهور علایم کمبود منیزیم می‌شود.

هرس و تربیت بوته

روش مرسوم هرس خیار گلخانه ای در ایران شامل قطع کلیه شاخه های فرعی و میوه ها تا ارتفاع ۵۰-۳۰ سانتی متری بالای خاک و کلیه شاخه های فرعی بالاتر از این ارتفاع پس از نگهداری ۲-۱ میوه می باشد. البته برخی گلخانه داران میوه های تشکیل شده در ۵۰-۳۰ سانتی متری اول بوته را نگه داشته و معتقدند این میوه ها به عنوان میوه نوبر می توانند مقدار زیادی از هزینه تولید را جبران کنند. بر اساس پژوهش های انجام شده نگهداری میوه ها در بندهای اولیه بوته موجب افزایش عملکرد بوته، به ویژه افزایش محصول پیش رس می شود. بنابراین در صورتی که محصول پیش رس مد نظر باشد، توصیه می شود از قطع میوه های پایین بوته خودداری کنید. به روش های مختلفی می توان بوته خیار را تربیت نمود.

گلدهی

دوره نونهالی خیار بسیار کوتاه و در رقم‌های زودرس معمولا پس از تشکیل ۳ برگ گل ها ظاهر می شوند.

پیوند

خیار گلخانه ای دارای ریشه سطحی بوده و بسیار حساس به بیماری های خاکزی می‌باشد. همچنین در خاک‌های شور دارای رشد سطی بوده و عملکرد آن کاهش می‌یابد. به منظور غلبه بر این مشکلات، پیوند خیار روی پایه‌های مقاوم به بیماری های خاکزی و مقاوم به شرایط نامساعد محیطی از جمله دمای پایین بستر و شوری خاک توصیه می‌شود.

پرورش خیار گلخانه ای در سیستم کشت بدون خاک

برداشت

خیار گلخانه‌ای بازار پسند به طول ۱۵-۱۰ سانتی متر است و فاصله زمانی برداشت ۲-۳ روز در هفته می‌باشد. برداشت باید با قیچی انجام شود. این کار باعث عدم آسیب به بوته ها و افزایش خاصیت انباری می‌شود.

معمولا هر بوته ۱۰-۵ کیلوگرم میوه تولید می‌کند. ظرفیت کارتن بسته بندی حدود ۲۰-۱۰ کیلوگرم می‌باشد. حفظ رطوبت و خنکی کارتن ضروری است و با قراردادن روزنامه یا پلاستیک در بالا و پایین محصول و یا قراردادن کل کارتن داخل کیسه نایلونی و چسباندن در آن صورت می‌گیرد.

ظروف پلاستیکی یک‌بار مصرف ۵-۲ کیلوگرمی و شفاف خیار با کاغذ مخصوص مورد استفاده قرار می‌گیرد. محصول باید دارای برچسب حاوی شکل محصول، آدرس محل تولید، ارزش غذایی و سایر اطلاعات لازم مانند عدم استفاده از کود و سم باشد.

نحوه برداشت خیار گلخانه ای و ابعاد محصول مناسب بازار

بازاریابی محصول خیار گلخانه ای

• فروش مستقیم
• عاملین فروش مطمئن
• تبلیغات
• تولید در زمان مناسب (مثلا ۲۸ اسفند و یا نیمه دوم اسفند بهترین زمان فروش محصول خیار است)

معمولا برداشت های پایانی کیفیت تازه خوری چندانی ندارند و بهتر است تبدیل به خیارشور شوند. جمع آورزی بوته‌ها و حذف کامل ریشه و برگ و دورکردن آن‌ها از گلخانه ضروری است. می‌توان بوته‌های جمع‌آوری شده را کمپوست کرد و مجددا مورد استفاده قرار داد. روش کار به این صورت است که ته گودال مقداری شاخ و برگ قرار دهید تا تهویه به خوبی صورت بگیرد و روی آن را شاخ و برگ خیار به ارتفاع ۵۰ سانتی متر بریزید و به آن ۳-۲ درصد وزن بوته کود گاوی دهید و به همین ترتیب این کار را ادامه دهید و در نهایت روی توده را پلاستیک بکشید. هر دو هفته یکبار رطوبت توده را کنترل کنید.۳ ماه طول می‌کشد تا کمپوست را تهیه کنید و در این مدت باید ۲-۱ بار عمل زیر و رو کردن توده انجام شود.

ناهنجاری های فیزیولوژیکی

در این قسمت چندتا از ناهنجارهای فیزیولوژیکی خیار گلخانه‌ای را به اختصار توضیح می‌دهیم و چند تا از آنان را نام می‌بریم.

از سر افتادگی یا گیاهچه میری کاذب خیار گلخانه‌ای

علایم از سرافتادگی تقریبا از گیاهچه میری قابل تشخیص نیست. تصور می شود از سرافتادگی در نتیجه شرایط تنش آب، مدت کوتاهی بعد از جوانه زنی، خشکی کمپوست یا مقدار زیاد نمک محلول که هر دو از جذب آب جلوگیری می کنند، به وجود آید.

شوری خاک

خیار هایی که خیلی زود در خاک گلخانه ای که به تازگی بخاردهی شده یا خاک آن آبشویی نشده، کاشته شوند، از غلظت های بالای نمک های معدنی آسیب می بینند. این نمک ها به ریشه ها آسیب می رسانند و منجر به کاهش رشد و ایجاد گل های کوچک می شوند. به علاوه، گیاه قادر نیست به تیمار های کودی بعدی واکنش نشان دهد. گیاهان در خاک شور باریک و زرد رنگ می شوند.

تاثیر شوری زیاد روی برک های خیار گلخانه ای

خسارت ناشی از سرما

میوه های سرمازده زخم های حنایی کمرنگ طولی خراش مانند دارند و اغلب بدشکل هستند.

بدشکلی خیار گلخانه ای

بدشکل شدن میوه ممکن است در اثر کمبود برخی عناصر غذایی ایجاد شود. معمول ترین آن ها کمبود نیتروژن است که سبب باریکی انتهای میوه شده و کمبود پتاسیم که ناحیه اتصال میوه به ساقه باریک می شود.

بدشکلی خیار گلخانه ای بر اثر کمبود عناصر

پژمردگی ناشی از دمای کم

در شرایط گلخانه، خیار به کمینه دمای ۲۱ درجه سانتی گراد نیاز دارد. اگر دما به طور ناگهانی افت کند، علایم پژمردگی ممکن است ظاهر شوند، اما این گیاهان معمولا بهبود می یابند. اگر دوره سرما به ویژه در نزدیکی دیوار های گلخانه که ایزوله نشده اند طولانی باشد، گیاهان به طور دائمی کوتاه خواهند شد.

پژمردگی خیار گلخانه ای-کشت خیار در گلخانه

برخی دیگر از ناهنجاری های فیزیولوژیکی خیار گلخانه ای عبارتند از:

• بدشکلی برگ ناشی از علف کش ها

• آفتاب سوختگی

• شرایط نامطلوب محیطی

• متراک شدن آب

• مسمومیت گیاهی

• بادزدگی تاج

• شکاف فیزیولوژیکی

• شیار دار شدن ساقه

• زیادی گل های نر

• کاسبرگ های غول پیکر

• میوه خوشه ای

• ساخت گلخانه

• ریزش میوه

• غیر طبیعی بودن خامه

• شکاف پوست میوه

• انقباض میوه

و…

Pepper

کشت فلفل دلمه ای گلخانه ای

فلفل دلمه ای نوعی فلفل شیرین از خانواده سیب زمینی است که به رنگ‌های قرمز، سبز، زرد، نارنجی و بنفش وجود دارد و کشت می‌شود. بوم کشت این گیاه ابتدا در مکزیک، آمریکای مرکزی و شمال آمریکای جنوبی بوده است؛ یعنی تقریبا حدود 900 سال پیش در این کشور ها پرورش داده می‌شدند و توسط استعمارگران اروپایی و آمریکای شمالی نام فلفل گرفتند. فلفل دلمه‌ای شیرین ترکیبی از مزه تند و بافت ترد است. فلفل‌های دلمه‌ای به طور علمی به عنوان Capsicum شناخته می‌شوند و متعلق به گروه خانواده بادمجانیان شامل فلفل چیلی، فلفل قرمز، سیب زمینی، گوجه‌فرنگی و بادمجان است. فلفل سبز و بنفش کمی طعم تلخ دارند، در حالی که مزه قرمز، زرد و نارنجی، طعم شیرین تر و میوه ای دارند.

پرورش فلفل دلمه ای در گلخانه

فلفل دلمه ای گلخانه ای در تمام دنیا قابل کشت است و مبتنی بر چرخه تولید یک‌ساله است؛ به شرط آنکه شرایط اقلیمی مورد نیاز آن را فراهم سازید. کشت بذر در اواسط ماه اکتبر (مهر یا آبان) شروع می‌شود. معمولاٌ بین ۶-۱۲ هفته زمان می برد که بتوان نشاء تهیه کرد و شش هفته بعد از کشت بذر در ماه دسامبر (آذر یا دی)، باید آن‌هارا به گلخانه تولیدی منتقل کرد. برای مقاوم کردن نشاء باید آن هارا به مدت یک هفته در دمای ۱۳-۱۸ درجه سلسیوس پرورش دهید تا باعث کاهش آفتاب سوختگی و پژمردگی شود. برداشت از ماه مارس (اسفند یا فروردین) شروع می‌‌شود. از کاشت بذر تا برداشت اول فلفل دلمه گلخانه ای تقریبا ۴ ماه طول می‌کشد.

نمودار زمانی فصل کشت فلفل دلمه ای گلخانه ای

ارقام فلفل دلمه‌ای

ارقام فلفل دلمه زیر برای کشت گلخانه‌ای مناسب است:

• فلفل زنگوله‌ای(Bell pepper)

• فلفل دلمه‌ای شیرین (Sweet pepper)

• فلفل تند (Hot pepper)

فلفل دلمه‌ای گلخانه‌ای دارای واریته‌های زیادی با طیف گسترده‌ای از شکل‌های میوه (مخروطی، کشیده)، وزن میوه (۵۰-۲۰۰ گرم) و رنگ (سبز، زرد، نارنجی، قرمز) است. با توجه به نزدیکی و سلیقه بازار هدف، باید واریته موردنظر انتخاب شود، انتخاب ارقام با توجه به نیاز بازار حائز اهمیت است. همچنین کشت واریته‌های مقاوم به آفات و بیماری در گلخاه توصیه می‌شود.

کاشت بذر

کاشت مستقیم بذر فلفل دلمه‌ای به علت جوانه‌زنی نامناسب توصیخ نمی‌‍‌شود. از طرف دیگر این گیاه مانند سایر گیاهان خانواده بادمجانیان به نشاء کاری جواب می‌دهد. عمق کاشت بذر در خزانه در لیوان یا سینی نشاء بین ۱/۵ تا ۲ سانتی‌متر است.

مدت رشد نشاءها در سینی نشاء کاری بین ۶ تا ۸ هفته است. خزانه نشاء یا محل تکثیر باید به‌وسیله محلول ۱۰ درصد آب‌اکسیژنه یا دیگر مواد ضدعفونی‌کننده، تمیز و انگل زدایی شود. از سالم و تازه بون بذرها اطمینان حاصل یابید، زیرا بذرهایی که طول عمر آنها بیش از یکسال است سرعت جوانه زدن و رشد نسبتاً پایینی دارند.

زمان کاشت بذر فلفل دلمه ای گلخانه ای

کاشت بذر بسته به شرایط اقلیمی می‌تواند از آبان یا اردیبهشت ماه انجام شود، اما زمان آن می‌تواند به‌دلخواه تولید کننده انتخاب شود. بذرها را در میان پیت موس یا پشم شیشه که به‌وسیله محلول غذایی با EC حدود 0/5 mmhos آبیاری می‌شود و در دمای 25 تا 26 درجه سانتی‌گراد قرار می‌دهند. از محلول غذایی استاندارد و با حداکثر PH=5/7 که EC آن از 2.5 mmhos می‌باشد می‌توان استفاده کرد.

تراکم کاشت

تراکم استاندارد برای کاشت بوته به طور میانگین ۳ تا ۵ بوته در هر متر مربع می باشد. مقدار آب مورد نیاز گیاه فلفل حدود ۳۰ تا ۴۰ لیتر بر متر مربع است. فلفل دلمه در تابستان حدود ۳.۵ تا ۴ لیتر آب در خود ذخیره می‌کند.

تراکم کاشت بوته فلفل دلمه ای گلخانه در هر متر مربع

میزان شوری آب و نمک

میزا شوری آب(EC آب) برای کشت فلفل حدود یک و میزان شوری خاک(EC خاک) حدود 1.5 تا 2 می باشد و دمای مورد نیاز آن در روز بین 28-32 و در شب بین 17-19 درجه سانتی گراد می باشد. چنین میزان رطوبت استاندارد برای گیاه فلفل در روز بین 65-70 درصد و در روز حدود 80 درصد است. فلفل به عنصر سدیم بسیار حساس می باشد؛ زیرا کاهش آن باعث کم شدن وزن و تغییر رنگ محصول می شود.

 pH استاندارد برای فلفل حدود ۱۷ می باشد و اگر کمتر از ۵ شود، در گیاه علائم مسمومیت مگنزی پیدا می شود. برای تغذیه، عناصر غذایی به آب افزوده شده و توسط آبیاری به گیاه می رسند. هر چقدر که رشد گیاه افزایش می یابد، غلظت محلول غذایی نیز باید افزایش یابد. فلفل دلمه ای گیاهی «گیاهی خود گرده افشان» می باشد و نیازی ندارد و نیازی به گرده افشانی ندارد؛ مگر در مواقعی خاص.

نور، دما و رطوبت فلفل دلمه ای گلخانه ای 

میزان دما و رطوبت برروی گیاه فلفل تأثیر بسزایی دارد و خیلی باید به آن توجه کنید. فلفل دلمه ای گلخانه باید در روز حداقل بین ۴ تا ۷ ساعت در معرض نور آفتاب باشد تا بتواند به خوبی رشد کند.

دما، رطوبت، نقطه شبنم و سطح دی اکسید کربن در فلفل دلمه ای گلخانه‌ای

زمان کاشت فلفل دلمه ای گلخانه ای

از زمانی که نشاء را می‌کاریم حدوداٌ ۱۲۰ تا ۱۴۰ روز زمان می‌برد تا بتوانید اولین محصول خود را کشت کنید؛ فلفل گیاهی یکساله می‌باشد. برای تغذیه‌ی خاک ترجیحا از کودهای کمپوست استفائه کنید در دو بازه‌ی زمانی چند ماهه می‌توانید به کشت فلفل دلمه‌ای گلخانه‌ای بپردازید.

مرحله اول

اگر در بهمن یا اسفند شروع به کاشت نشاء های فلفل دلمه ای کنید، می توانید آبان یا آذر ماه سال بعد محصول خود را کشت کنید. در این فصل کشت مصرف سوخت و هزینه های نگهداری دیگر کاهش می یابد، به علاوه به علت فراوانی فلفل در بازار، قیمت آن ارزان تر از زمان های دیگر است؛ پس سود شما هم طبیعتا کمتر خواهد بود.

مرحله دوم

از تیر یا مرداد شروع به کاشت محصول کنید تا در دی یا بهمن ماه به میوه دست یابید. پس از برداشت محصول، به علت برودت هوا و افزایش هزینه هایی مثل هزینه گرمایش گلخانه و هزینه های جانبی افزایش می یابد. متناسباٌ سود بیشتری هم از فروش محصولات به دست خواهید آورد.

نحوه کوددهی به محصول

میزان و مقدار مناسب کوددهی برای گیاه یکی از مهم‌ترین عوامل است. برای بدست آوردن میزان مناسب کود برای گیاه، باید به طور دقیق محاسبه کنیم فلفل دلمه گلخانه ما به چه مقدار مواد معدنی نیاز دارد. برای انجام این کار باید موارد زیر را لحاظ کنید:

1. ارقام برداشت مواد معدنی
2. کودی که قبلا در همان محل کشت محصول استفاده شده است
3. نوع خاک
4. بررسی شرایط خاک
5. میزان اسیدی بودن خاک (PH)
6. کیفیت اب
7. میکروالمان‌ها

راهنمای کود مناسب برای کشت فلفل دلمه گلخانه ای

خاک ایده‌آل برای تولید فلفل دلمه ای در گلخانه باید دارای PH بین 5.6 تا 6.8 باشد.

• فسفر بین ۳۰ تا ۶۰ میلی‌گرم

• پتاسیم بین ۱۰۰ تا ۲۵۰ میلی‌گرم
• کلسیم بین ۳۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی‌گرم
• منیزیم بین ۱۲۰ تا ۳۰۰ میلی‌گرم
• سدیم بین ۱۰ تا ۵۰ میلی‌گرم

ما به شما استفاده از کود گیاهی را پیشنهاد می‌دهیم؛ زیرا دارای تمامی مواد معدنی است که گفته شد. در کنار استفاده از کود تجاری، ایده بسیار خوبی است تا به بستر کشت فلفل دلمه خود مقدار زیادی کامپوست طبیعی فاسد اضافه کنید. به علاوه آن، استفاده از باکتری‌های مفید می‌تواند کیفیت خاک را به خوبی افزایش دهد.

(قبل از استفاده با مهندس کشت خود مشورت کنید)

شرایط عمومی رشد فلفل دلمه در گلخانه

رویه کشت

امکان کشت در زمین باز (مزرعه)، گلخانه، گلخانه خانگی یا تونل پلاستیکی وجود دارد.

نوع خاک

کشت گیاه در خاک سک مانند لومی شنی یا لوم با زهکشی خوب، غنی از مواد آلی، نتایج خوبی را ایجاد خواهد کرد، PH خاک ترجیحاً باید بین 6/5 تا 7/5 باشد.

نحوه هرس کردن فلفل دلمه‌ای

هرس کردن یکی از مهم ترین و تأثیر گذار ترین مراحل داشت و نگهداری از فلفل دلمه‌ای گلخانه‌ای می‌باشد. باید با توجه به شکل و موقعیت بوته آن را هرس کنیم. اندازه بوته فلفل حداقل باید 30cm برسد و دو شاخه تشکیل داده شود. آن موقع ما باید دو شاخه اصلی انتخاب کنیم و با توجه به شرایط گیاه، شاخه های فرعی را هرس کنیم. هنگامی که گل وسط دو شاخه رویید، اگر بوته و ریشه قوی باشد گل نیازی به هرس ندارد. ولی اگر ریشه قوی نباشد، باید گلی که وسط دو شاخه روییده است را هم هرس کنیم.
لازم به ذکر است که دوشاخه ای که به عنوان دو شاخه اصلی انتخاب می کنید، باید حتما به حالت V شکل باشد تا نور کافی جذب گیاه شود.
*نکته: برداشت محصول در فلفل دلمه ای به صورت سینوسی است. یعنی مدتی میوه می دهد، بعد از چند روزی ریزش گل داریم و بعد شروع به میوه دهی می کند و سپس به همین ترتیب…*

درآمد گلخانه فلفل دلمه ای

با توجه به وضعیت اقتصادی کشور و گوناگونی قیمت در استان‌های مختلف، ممکن است متفاوت باشد و درامد گلخانه فلفل دلمه ای برای هر گلخانه می‌تواند متفاوت باشد. شما می‌توانید با محاسبه متوسط برداشت فلفل دلمه در هر مترمربع، می‌توانید میزان متوسط درامد گلخانه فلفل دلمه و سود کاشت فلفل دلمه ای را برای خودتان محاسبه کنید. میزان متوسط برداشت از گلخانه فلفل دلمه در مترمربع ۱۵ تا ۲۰ کیلوگرم است. حال شما می‌توانید میانگین میزان درامد شما از کاشت فلفل دلمه ای در گلخانه را حساب کنید.

هر بوته فلفل چقدر بار میدهد

تراکم کاشت بوته در گلخانه فلفل دلمه در هر متر مربع، بین ۳ تا ۵ عدد است. میزان برداشت فلفل دلمه گلخانه ای از هر بوته نیز بین ۳ تا ۴ کیلوگرم می‌باشد. میزان برداشت فلفل دلمه ای در هکتار نیز با همین روش قابل محاسبه است. البته بستگی به روش کشت نیز دارد. در کشت هیدروپونیک فلفل دلمه می‌توان میزان بیشتری محصول تولید کرد. همچنین  در کشت خاکی هم این امکان وجود دارد که چند برابر کشت معمولی و مرزعه محصول برداشت کنیم.

ناهنجاری های فلفل دلمه ای

در ادامه این قسمت مقاله، درباره‌ی رایج ترین ناهنجاری ها و نواقص فلفل دلمه ای گلخانه ای که برای خود میوه یا برای برگ آن به وجود می آید صحبت می کنیم و علت به وجود آمدن آنهارا نیز برای شما می گوییم تا از به وجود آمدن انها جلوگیری کنید.

سقط میوه‎

علت: رشد رویشی بیش از حد گیاه

میوه بد شکل و بدون دم

علت: شرایط نامطلوب دمایی در مدت گلدهی فلفل دلمه ای (هنگامی که دما به کمتر از ۱۴ درجه سلسیوس برسد) و لارو حشرات

ایجاد شکاف و تَرَک در میوه‌ها

علت: رطوبت گلخانه به بالای ۸۵% برسد

عدم تشکیل رنگ میوه

علت: پایین بودن میانگین دما در طول ۲۴ ساعت

ریزش میوه های نابالغ

علت: کم بودن مقدار بریلیم در محلول غذایی

پوسیدگی گلگاه

علت: کمبود کلسیم یا کاهش انتقال کلسیم

ناهنجاری های برگ

کوچک شدن برگ

علت: رشد زایشی بوته

ناهنجاری های فیزیولوژی

آفتاب سوختگی

علت: قرار گرفتن مستقیم میوه در معرض نور

صدمه ناشی از علف کشت

علت: ایجاد لکه های سفید شکل غیر طبیعی روی برگ ها که در فاصله زمانی کوتاهی پس از سم پاشی ایجاد می شود، ناشی از سمپاشی با علف کُش است.

آبیاری گیاه

از مهم ترین دلایل ایجاد اختلال در گیاه است که باید به میزان آن دقت شود

آفات فلفل دلمه ای

مانند سایر محصولات و گیاهان در گلخانه، بوته ی فلفل نیز دچار آفاتی می شود که ممکن است گیاه را از بین ببرند.

ساقه خوار ذرت اروپایی

سر و کله این آفت به ویژه زمانی پیدا می شود که فلفل دلمه ای در کنار ذرت کشت شود. برای جلوگیری از آن می توانید از زنبور پارازیتوییر تریکوگراما استفاده کنید تا این آفات را از بین ببرند.

شب پره فلفل

افت شب پره سبب آلوده شدن میوه و پوسیده شدن انها می شود.

شته ها

خمیدگی در حاشیه برگ ها، ایجاد لکه های زرد رنگ و تغییر شکل برگ ها فلفل دلمه، از نشانه های وجود این آفت است. شته ها عامل انتقال ویروس به شمار می روند و می توانند با مدفوع خود میوه را آلوده کنند.

کنه

هنگامی که محیط گلخانه حشک باشد و یا گرد و غبار در گلخانه وجود داشته باشد، کنه ها پدیدار می شوند.

بیماری های قارچی

آنتراکنوز

به صورت لکه های تیره، دایره ای و فرورفته روی میوه های رسیده و سبز نارس ظاهر می شود. برای جلوگیری از این مشکل میتوانید از سموم مناسب استفاده کنید.

کپک سیاه

برروی ساقه و برگ ها به صورت توده ای سفید رنگ دیده می شود. برای کنترل این بیماری فلفل دلمه باید رطوبت هوارا با گرم کردن و تهویه به ویژه در شب و اوایل صبح کاهش داد.

گیاهپه میری

عامل این بیماری قارچ های خاکزی هستند وسبب پوسیده شدن ریشه ها و قاعده ساقه می شود

پوسیدگی اسکلر و تینیایی یا کپک سفید

بر اثر این بیماری شاخه های فلفل دلمه ای گلخانه ای قهوه ای می شوند. برای از بین بردن این بیماری، مواد گیاهی آلوده باید حذف گردند و در صورتی که آلودگی شدید باشد، خاک و یا بستر کشت باید ضد عفونی شود.

کله برگی

کله های گرد روی برگ ها تشکیل می شود که بخش مرکزی آنها خاکستری رنگ است و حتی ممکن است این کله ها روی ساقه ها نیز پدیدار شوند.

سود و درآمد فلفل دلمه ای گلخانه ای

فلفل دلمه ای گلخانه ای گیاهی بسیار حساس است و باید علم کافی برای نگهداری و پرورش آن را داشته باشید. با تغییر گلخانه خود از کشت معمولی به گلخانه هیدروپونیک می توانید این مقدار را به ۲۷ کیلوگرم در متر مربع برسانید. برای فلفل دلمه ای، زمان و نحوه حرس کردن بسیار بر شکل میوه تأثیر گذار است و باید به نحوه درستی صورت بگیرد.