Pistachio Phytophthora Root and Crown Rot
⇐ بیماری گموز پسته
> نام های رایج دیگر؟
پوسیدگی فیتوفتورایی طوقه و ریشه، انگومک، شیره سیاه پسته
> معرفی؟
این بیماری اولين بار در سال 1339 از استان كرمان گزارش شد.
مستوفي پور در سال 1348 براي اولين بار گونه اي از قارچ فيتوفتورا را از طوقه و ريشه درختان پسته در قزوين جدا كرد و بيماري زايي آن را در گلخانه به ثبت رسانيد.
> قارچ عامل بیماری؟
گونه های مختلف قارچ های بیماری زای فيتوفتورا
از خانواده Phytophthora
از قبیل: P. citrophthora
> رده بندی؟
Phylum: Heterokontophyta
Class: Oomycota
Order: Peronosporales
Family: Peronosporaceae
Genus: Phytophthora
> اهمیت بیماری؟
این بیماری روی طوقه و ریشه های درختان پسته بروز پیدا می کند و نشانه های ثانویه و غیرمستقیم بیماری در اندام های هوایی درخت ظاهر می شود.
> علائم کلی خسارت؟
علائم بیماري پوسیدگی طوقه و ریشه پسته در باغ متنوع و بصورت سبز خشک شدن درختان، کاهش پوشش برگی و کلروزه و نکروز شدن برگ ها است.
تغییر رنگ و زردي برگ ها از انتهاي برگ شروع شده و پس از مدتی تمام سطح برگ را فرا گرفته و باعث بدشکل شدن و ریزش برگ ها می گردد که در نهایت با پیشرفت بیماري، قارچ عامل بیمارى باعث خشک شدن درخت می شود.
الگوي خشک شدن درختان در باغ هاي آلوده متفاوت است و معمولا در روي یک ردیف، درختان یکی پس از دیگري خشک شده که نشان دهنده انتقال عامل بیماري از طریق تماس ریشه اي، انتقال فعال عامل بیماري و یا عملیات خاك ورزي می باشد.
حاشیه محل آلودگی طوقه و ریشه معمولا با برداشتن پوست بافت آلوده مشخص می گردد.
در محل طوقه و یا تنه در ارتفاع 20 تا 30 سانتیمتري از سطح خاك، قطرات صمغ به صورت ریز و درشت در سطح یا در شکاف هاي پوست درختان ظاهر می شود.
چنانچه پوست قسمت آلوده برداشته شود، صمغی شیري رنگ به بیرون تراوش می گردد که پس از مدت کوتاهی به رنگ خاکستري تا سیاه تغییر می یابد.
☑ رنگ بافت آلوده در محل طوقه ممکن است از قهوه اي روشن تا سیاه متغیر باشد، در حالی که در بافت ریشه بصورت قهوه اي روشن تا تیره دیده می شود.
> علائم اولیه بیماری گموز پسته؟
ابتدا به صورت تراوش شیرابه در قسمت پایین تنه و طوقه، نزدیک سطح خاک دیده می شود.
شیرابه به شکل قطرات ریز یا توده ای در اطراف طوقه و گاه تا ارتفاع ٣۰ سانتی متری تنه روی پوست درخت ظاهر می شود.
این شیرابه در آغاز شفاف و عسلی رنگ بوده و به تدریج قهوه ای و تیره می شود.
این ترشحات دور تا دور طوقه و ریشه را بصورت لایه ای پوشانده و بوی پوسیدگی بسیار بد و تندی را ایجاد می کند.
بافت های سطحی پوست و قسمتی از چوب در قسمت های آلوده قهوه ای می شود.
> علائم ثانویه بیماری گموز پسته؟
❎ تغییر رنگ بافت های چوب در درختان مسن سطحی ولی در چوب ریشه و بن تنه درختان جوان گاهی تا مغز پیش می رود.
در درختان مسن که پیشرفت بیماری تدریجی و طولانی مدت است، علائم روی قسمت های تاج درخت به صورت ریز و کم رنگ شدن برگ ها، کاهش مقدار برگ و میوه و رنگ اندازی پوست خارجی میوه زودتر از معمول اتفاق می افتد.
🔶️ بعد از پیشروی بیماری و از بین رفتن بافت های پوست و آسیب دیدن اندام های آبکشی، تغذیه درخت دچار اختلال می شود.
در این زمان اندام های هوایی درختان آلوده دچار ضعف عمومی شده و قسمتی یا تمام گیاه دچار سبز خشکی می شود.
√ به طور معمول سبزخشکی درختان در تابستان اتفاق می افتد.
> زمستان گذرانی؟
قارچ عامل بيماری جهت حفظ بقا زمستان را روی برگهای ریخته شده و در خاک روی بافت های ریشه و سایر بافت های آلوده گیاه می گذراند.
> کنترل؟
❎ در درختان آلوده و یا تمامی درختان در یک باغ آلوده، کنار زدن خاك اطراف طوقه و ریشه هاي درختان نیز مفید می باشد.
ايجاد تشتك خاك بطوري كه آب به طوقه درخت نرسد.
❎ به دليل زمستان گذراني قارچ در برگ هاي ريخته شده ، بهداشت باغي در كنترل بيماري ضروري است.
❎ یکی از روش هاي موثر جهت کنترل بیماري پوسیدگی طوقه و ریشه، کاربرد قارچکش هاي سیستمیک و حفاظتی در محل طوقه و ریشه می باشد.
>سموم پیشنهادی؟
قارچکش الیت (فوزتیل آلومینیوم) مقدار مصرف: 2.5 کیلوگرم در هزار لیتر آب
√ سم پاشي بايد در بهار هنگام ظهور برگ ها انجام شود و در صورت نياز به فاصله 7-14 روز تكرار شود.
مسعود مهرپرور کارشناس ارشد گیاهپزشکی
