Meloidogyne Javanica
⇐نماتد ریشه گرهی
شکل شناسی
کرم‌های لوله‌ای شکل، میکروسکوپی با بدن بدون حلقه که با چشم معمولی قابل مشاهده نیستند و يكي از مهم‌ترين انواع نماتدها مي‌باشند كه به خاطر ايجاد گال يا غده بر روي ريشه گياهان، نماتد ريشه‌گرهي خوانده مي‌شوند.
زیست شناسی
نماتدها زندگی انگلی دارند و از ریشه گیاهان تغذیه میکنند.
اين نماتدها، تخم‌هاي خود را در يك لايه ژلاتيني مترشحه در انتهاي بدن خود نگه مي‌دارند. به دليل چسبندگي اين لايه ژلاتيني، هميشه مقداري خاك به ريشه‌هاي آلوده به اين نماتدها چسبيده است.
پس از تخمگذاری لاروها از تخم خارج شده و به محض برخورد با ريشه‌هاي فرعي گياه ميزبان، با فرو بردن نيش (استايلت) خود و پاره نمودن سلول‌ها، وارد ريشه مي‌شوند.
لاروها پس از تغذيه از ريشه‌هاي ميزبان و تكميل نمودن مراحل رشدي خود به نماتدهاي ماده بالغ و متورم تبديل شده و به صورت غير متحرك داخل ريشه‌ها باقي مي‌مانند.
علایم خسارت
در سطح ریشه و در هر جايي از طول ريشه‌های جوان و موئی باعث ایجاد گال و غده‌هایی به قطر ۳ تا ۱۰ ميلي‌متر مي‌شوند.
درختان مورد حمله از نظر ظاهر حالتی شبیه عوارض کمبود مواد غذائی دارند.
خسارت و علایم بیماری شامل پوسیدگی و لهیدگی پوست ریشه، کاهش رشد، ضعف و زردي، ايجاد برگ‌هاي كوچك، سرخشكيدگي شاخه‌ها و در موارد شدید منجر به مرگ درختان مي شوند.
⁉️ علایم ظاهری خسارت نماتد مولد غده :
1- توقف رشد درختان .
2- ضعف و بی حالی کلی درختان.
3- زردی حاشیه برگ ها.
4- قاشقی شدن و ریزش برگ های سرشاخه های درختان .
5- خشک و بی برگ شدن سر شاخه های درختان.
6-گره گره و غده ای شدن ریشه درختان همراه با پوسید گی ریشه.
7- دیر سبز شدن درختان در اوایل فصل بهار نسبت به سایر درختان در باغ.
√ بیشترین خسارت نماتدهای پسته در باغات جوان با بافت ماسه ای وشنی مشاهده می شود.
❇ نماتدها در خاکهای سبک در عمق 10-50 سانتی متری فعالیت دارند.
کنترل
الف) رعایت موارد بهداشتی جهت جلوگیری از انتقال عوامل بیماری زا و آلوده به سطح کشت و یا بستر خاک
ب) استفاده از رقم های مقاوم نهال
ج) سنگين نمودن بافت خاك با افزودن رس و با نظر كارشناسان خاكشناسي توصيه مي‌گردد.
د) استفاده از کود و ترکیباتی که باعث کاهش pH خاک می‌شوند.
ه) تقویت درخت با کودهای پتاسه
♣ آزمايش خاك و بررسي ريشه‌ها براي اثبات وجود يا عدم وجود نماتد در باغ ضروري مي‌باشد.
سموم پیشنهادی
نماتدکش ولوم (ولوم پرایم) مقدار مصرف: 625 سی سی در هکتار ، در صورت آلودگی شدید یک ماه بعد تکرار مصرف
1-درختان میوه:
۱۲۵۰ سی سی در هکتار در صورت آلودگی شدید یکماه بعد تکرار مصرف
2-گلخانه:
از نماتد کش ولوم در گلخانه ها به میزان ۱۲۵۰ سی سی در هکتار در طول فصل استفاده می شود که در صورت آلودگی کم، تقسیط دوز بصورت اینکه ۶۲۵ سی سی قبل یا بعد از انتقال نشا و سپس اولین آبیاری بعد از انتقال نشا و ۶۲۵ سی سی یکماه بعد
3- کشت های نشایی خیار:
مقدار 625 میلی لیتر در هکتار در اولین آبیاری پس از انتقال نشا و تکرار آن یک ماه بعد با همان مقدار 625 میلی لیتر در هکتار به طریق آبیاری قطره ای . ( در کشت مستقیم خیار مرحله اول پس از سبز شدن از خاک مصرف می شود).
مسعود مهرپرور کارشناس ارشد حشره شناسی