Elements required by plants for growth
⇐ عناصر غذایی مورد نیاز گیاه؟
عناصر شیمیایی برای رشد و نمو هر گیاهی منجمله پسته مورد نیاز هستند.
● 16 عنصر به دو گروه عناصر ماکرو (macro nutrient) و عناصر میکرو (micro nutrient) تقسیم بندی می‌شوند.
● بنابر تقسیم بندی دیگر این 16 عنصر به دو دسته عناصر معدنی (mineral nutrients) و غیر معدنی (mineral nutrients non) دسته‌بندی می‌شوند.
⬅️ عناصر غیرمعدنی شامل کربن(c)، اکسیژن(o) و هیدروژن (H) می‌باشند. این عناصر در آب یا هوا وجود دارند.
⬅️ عناصر معدنی دیگر شامل نیتروژن (N)، پتاسیم (K)، فسفر(P)، کلسیم (ca)، منیزیم (Mg)، گوگرد (S)، بر (B)، مس (CU)، آهن (Fe)، کلر (Cl)، منگنز (Mn)، مولیبدن (Mb) و روی(Zn) می‌باشند. عناصر معدنی یا mineral nutrients در خاک موجود دارند و توسط ریشه های درختان و نباتات قابل جذب هستند.
● بسیاری عناصر به فرم آنیونی (یون با بار منفی) و یا کاتیونی (یون با بار مثبت) توسط درختان جذب می شوند. جذب بسیاری از عناصر توسط ریشه در نتیجه اختلاف بار الکتریکی عنصر با کانال‌های جذبی موجود در ریشه صورت می پذیرد.
● معمولا همه عناصر بصورت کافی در دسترس ریشه ها نیستند و الزاما باید مواد غذایی مورد نیاز درختان از طریق کوددهی در اختیار انها گذاشته شود مخصوصا در مورد درختان پسته کوددهی به منظور تامین نیاز غذایی درختان پسته الزامی است.
● اين عناصر براي عملكرد خاصي از گياه لازم هستند. همچنين اين مواد مغذي در مقاومت درخت در مقابل آفات و كيفيت محصول آن نقش مهمي دارند. به علاوه اگر بيش از اندازه در خاك و يا آب وجود داشته باشند عناصري مانند (Cl,B,Na) مي توانند مسموم كننده باشند. بنابراين دانستن اينكه نياز درخت به اين عناصر به چه ميزان مي باشد مهم است.
● مواد مغذي به همراه آب و از طريق ريشه وارد گياه مي شوند، گياهاني كه داراي ريشه قهوه اي رنگ هستند به دليل قطر و ميزان گسترش بالاي آن ها داراي قدرت جذب بيشتري هستند.
● عوامل محيطي مثل درجه حرارت ، بيماري، شوري و وجود ديگر يون ها در خاك نيز عوامل موثري بر جذب مواد مغذي هستند.
⁉ نقش pH خاک در جذب عناصر مورد نیاز گیاه؟
● یکی دیگر از فاکتورهای اساسی در جذب مواد غذایی توسط درختان از خاک اسیدیته یا pH خاک است.
اسیدیته خاک به صورت مستقیم روی میکرو ارگانیسم های موجود در خاک (life soil) و همچنین جذب مواد غذایی مختلف تاثیر می‌گذارد.
pH خاک مشخص می کند کدام عناصر توسط ریشه‌ها جذب شوند و کدامیک جذب نشوند.
در شرایط اسیدیته پایین (pH اسیدی) عناصری مانند روی، منگنز، آلومینیم، مس و کبالت بسیار قابل جذب هستند و برعکس در pH بالا نمی توانند توسط گیاهان جذب شوند.
نوع و عمق خاك عواملي هستند كه روي ميزان گسترش ريشه گياه ، pH بافت خاك و رطوبت خاك موثرند و در نتيجه روي جذب مواد مغذي توسط گياه موثرند.
⬅️ به طور معمول عناصر ماکرو در pH پایین یا شرایط اسیدی کمتر توسط درختان جذب می‌شوند و برعکس آن عناصر میکرو در شرایط pH بالا یا بازی شانس کمتری برای جذب توسط ریشه درختان دارند.
⁉ عناصر غذایی مورد نیاز پسته؟
درخت پسته براي رشد و باردهي به 14 عنصر نياز دارند. اين عناصر عبارتند از:
⁉ عناصر ماکرو (macro nutrient) - عناصر پر مصرف اصلی؟
ازت، فسفر، پتاسیم (N,P,K)
● عناصر ماکرو عناصری هستند که به مقدار زیاد مورد نیاز درختان هستند و سالیانه مقادیر زیادی ازاین عناصر توسط ریشه های درختان پسته از خاک برداشت می‌شود تا به مصرف برسند. معمولا بدلیل اینکه میزان جذب این عناصر توسط ریشه درختان پسته فوق‌العاده بالاست هر سال باید کمبود این عناصر را با استفاده از کوددهی جبران کرد.
⁉ عناصر ماکرو (macro nutrient) - عناصر پر مصرف ثانویه؟
کلسیم، منیزیم ، گوگرد (Ca,Mg,S)
● معمولا نیازی به اضافه کردن کود برای جبران کمبود این دسته از عناصر ماکرو نیست چون به وفور در خاک موجود هستند. البته در نواحی با خاک های اسیدی یا (pH) پایین برای کمبود دو عنصر کلسیم(ca) و منیزیم(Mg) کودهای حاوی این عناصر باید حتما به خاک اضافه شوند اما در شرایط خاکی اغلب باغات پسته ایران از جمله استان کرمان و استان یزد (قلیایت شدیدخاک و pH بالا) نیازی به افزودن کودهای کلسیمی و منیزیمی نیست چون به حدکافی در خاک وجود دارند.
⁉ عناصر میکرو (micro nutrient) - عناصر کم مصرف؟
آهن ، منگنز ، مس ، روی ، بر ، مولیبدن، کبالت ، نیکل و… (Co,Fe,Mn,B,Cu,Zn,Ni,Mo)
● عناصری هستند که به مقدار بسیار جزیی در مقایسه با عناصر ماکرو مورد نیاز درختان پسته هستند. البته اگر همین مقدار کم هم درخاک موجود نباشد یا در اختیار درختان قرار نگیرد درختان دچار عوارض شدیدی خواهند شد و کمبود عناصر میکرو در درختان پسته خسارت‌زا است.
● بر خلاف عناصر ماکرو که تمام نیاز درختان را نمیتوان از طریق محلول پاشی تامین کرد عناصر میکرو را میتوان از طریق محلول پاشی یا برگ پاشی در اختیار درختان پسته گذاشت و کمبودشان را رفع کرد.
⁉ ازت - نيتروژن (N)
يكي از لازم ترين كودهاي مورد نياز درخت پسته ازت مي باشد .
نقش اصلی ازت در گیاه ساخت پروتئین های گیاهی بوده که نقشی ساختاری و کلیدی می باشد.
رشد و باردهی درختان پسته به میزان زیادی به ازت بستگی دارد و کمبود آن رشد ، باروری و تولید محصول را محدود می سازد.
اين عنصر براي سنتز كه براي گياه لازم هستند استفاده مي شود.
در اثر كمبود nucleic اسيدهاي آمينه و اسيدهاي نيتروژن رويش شاخه ها كم مي شود .
شاخه ها باريك تر، كوتاه تر و اغلب پوست آن ها مايل به قرمز مي شود.
برگ هاي جوان به همراه برگ هاي كهنه شروع به زرد شدن و ريزش مي كنند و درخت كم پشت مي شود. محصول درخت كم مي شود.
البته آبياري بيش از اندازه يا كم و يا آفات گياهي نيز مي توانند چنين نشانه هايي داشته باشند.
بطورکلی نیاز گیاه پسته به ازت ، 600 گرم ازت خالص به ازای هردرخت در سال پر محصول بوده و براساس درصد ازت کودهای ازته ، میزان مصرف هر یک از کودها قابل محاسبه می باشد .
⁉ فسفــر (P)
قابلیت دسترسی به فسفر خاک توسط گیاه بیش از آنکه به مقدار آن در خاک بستگی داشته باشد به pH و شرایط خاک بستگی دارد.
pH کمی اسیدی تا خنثی بهترین pH برای قابلیت دسترسی به فسفر می باشد .
درخاک های قلیایی تشکیل فسفات های کلسیم که حلالیت بسیار کم داشته و تبدیل آن ها به فرم های محلول نیز کند صورت می گیرد ، موجب کاهش قابلیت دسترسی به فسفر توسط گیاه می شود .
فسفر از جمله عناصری است که در خاک بسیار کند حرکت کرده و توسط ذرات خاک تثبیت می گردد .
در نتیجه کودهای فسفره بایستی در نزدیکی ریشه مصرف شده و از مخلوط کردن این کود با خاک به جهت جلوگیری از تثبیت و غیرفعال شدن آن بایستی جلوگیری نمود .
⬅️ حد بحرانی فسفر در خاک15 PPm و در برگ پسته 0.14 درصد ماده خشک می باشد .
ازجمله علائم کمبود فسفر ، ارغوانی شدن برگ سرشاخه ها ، باریک شدن شاخه ها ، برهنه شدن درخت ، دیرباز شدن جوانه ها و تیره شدن رنگ برگ های پیر می باشد .
⁉ پتــاسیــم (K)
اين عنصر فعال كننده بسياري از آنزيم هاي گياهي است .
اين ماده تنظيم كننده باز شدن منافذ برگ ها و تبادل گازها مي باشد.
همچنين در شكل گيري قندها و نشاسته جهت سنتز پروتئين و تنظيم سلول ها موثر است .
درختان پسته در سال پر محصول 200 پوند پتاسيم و در سال كم محصول 100 پوند پتاسيم جذب مي كنند.
بيشتر اين پتاسيم در دانه هاي پسته ذخيره مي شود و در نتيجه در زمان برداشت از درخت جدا مي شود.
بنابراين اگر چند سال به باغ كود پتاسيم داده نشود پس از مدتي باغ دچار كمبود اين ماده مي شود .
برگ هايي كه دچار كمبود پتاسيم شده اند در وسط تابستان نشانه هاي كمبود را بروز مي دهند.
برگ ها رنگ پريده و لبه برگ ها به طرف بالا تا مي خورد و حلقه مي شود و بصورت خاكستري رنگ ظاهر مي شود. اين نشانه ها بيشتر روي برگ هاي كهنه پديدار مي شوند.
رشد درختان كند شده و برگ هاي كوچكتري توليد مي كنند.
درختاني كه كمبود پتاسيم آنها شديد نباشد نرمال به نظر مي رسند ولي باردهي آنها از آنچه كه بايد باشد كمتر مي شود.
نقش پتاسیم در گیاه بیشتر کاتالیزوری بوده و کمبود آن مقاومت گیاه را در برابر آفات و بیماری ها کاهش می دهد . پتاسیم موجب تسهیل نفوذ آب در سلول های گیاهی و سبب کنترل عمل باز و بسته شدن روزنه های برگ در هنگام تبخیر و تعرق می شود .
جذب پتاسیم در سال پرمحصول ( ON ) حدود 6 برابر سال کم محصول ( Off ) بوده و بیش از 90 درصد کل جذب سالیانه پتاسیم در طی دوره پرشدن مغز اتفاق می افتد .
درختان پسته پتاسیم زیادی جذب می نمایند بطوریکه جذب سالیانه پتاسیم توسط درخت پسته به جذب ازت که پرمصرف ترین عنصر غذایی است نزدیک می باشد .
⬅️ حد بحرانی پتاسیم قابل جذب درخاک 300 PPm و دربرگ 2 – 1.5 درصد ماده خشک می باشد .
مصرف پتاسیم موجب افزایش درصد خندانی و کاهش پوکی دانه های پسته نیز می گردد.
درصورت کمبود این عنصر در گیاه پسته حاشیه برگ ها به سمت بالا پیچیده همچنین برگ هایی که کمبود پتاسیم دارند ، حاشیه سوختگی قهوه ای را نشان می دهند .
برای کوددهی به باغات فاقد پتاسیم درخاک های با بافت سنگین و رسی می بایستی مقادیر زیادی از کودهای پتاسه درون شیار کودی مصرف شود در غیر اینصورت درختان پاسخ مناسبی به دریافت کود نخواهند داد ( حداقل 3 کیلوگرم سولفات پتاسیم به ازای هر درخت بارده و بزرگ ).
در اراضی سبک و شنی مقدار مصرف کودهای پتاسه می تواند کمتر در نظرگرفته شود .
از آنجایی که 90 درصد جذب پتاسیم توسط درخت پسته در طی دوره پرشدن مغز اتفاق می افتد ، محلولپاشی با کودهای حاوی درصد بالای پتاسیم و همچنین کاربرد کودهای پتاسه محلول در آب همراه با آب آبیاری ، در طی این دوره زمانی به بهبود کیفیت محصول و افزایش عملکرد محصول کمک شایان توجهی می نماید .
⁉ گـــوگـــرد (S)
گوگرد بصورت یون سولفات در محلول خاک وجود داشته و بعلت داشتن بارمنفی جذب ذرات خاک نمی شود.
اکسید و احیاء گوگرد درخاک بیولوژیکی بوده و میکرو ارگانیسم های خاک می توانند گوگرد را به بون سولفات تبدیل و قابل استفاده برای گیاه نمایند .
اضافه کردن گوگرد به خاک علاوه بر تامین نیاز غذایی گیاه ، از نظر خواص اصلاحی و تاثیری که روی pH خاک دارد مفید می باشد .
برای موثر بودن مصرف گوگرد بایستی شرایط از نظر تهویه رطوبت فراهم باشد تا میکرو ارگانیسم های خاک بتوانند گوگرد را به سولفات تبدیل نمایند و این امر موجب کاهش موضعی pH گردد .
علائم کمبود گوگرد مشابه علائم کمبود ازت بوده و شامل زردی برگ های جوان ، کاهش رشد گیاه و نازکی شاخه ها می باشد .
⬅️ حد بحرانی گوگرد در خاک 15 PPm و در برگ پسته 0.3 درصد ماده خشک می باشد .
مقدار 1 – 50 تن گوگرد ترجیحا میکرونیزه در هر هکتار مخلوط با کودحیوانی در چالکودها جهت باغات پسته قابل توصیه می باشد .
⁉ کلسیـــم (Ca)
درخاک های مناطق خشک و نیمه خشک ، کلسیم نسبت به سایر عناصر غذایی به مقدار بیشتری در محلول خاک وجود دارد اما فقط وجود آن در خاک و بافت های گیاه و برگ ، دلیل بر اینکه محدودیتی از نظر آن وجود ندارد نیست و باید مطمئن شد که آیا عنصر مذکور در گیاه از تحرک مناسبی برخوردار بوده و آیا قادر به انجام وظیفه خود می باشد یا خیر . بنابراین مشکل اصلی کمبود کلسیم ، جذب آن از طریق خاک نبوده بلکه انتقال آن در داخل گیاه است که موجب بروز عوارض ناشی از کمبود کلسیم بخصوص در میوه ها که بیشتر از بقیه اندام های گیاه به کلسیم نیاز دارند ، می شود .
از جمله عوارض کمبود کلسیم در درختان پسته عارضه لکه پوست استخوانی در دانه های پسته می باشد که با 3 نوبت محلولپاشی با کودهای حاوی کلسیم در اوایل فصل رشد ( اواخر فروردین تا اواخر اردیبهشت ) با فاصله 15 – 10 روزه می توان از شدت عارضه تا مقدار بسیار زیادی کاست .
⬅️ حد بحرانی کلسیم در برگ پسته حدود 2 درصد ماده خشک گیاهی است .
در خاک میزان کلسیم در ارتباط با منیزیم و سدیم سنجیده می شود و نسبت جذب سدیم ( SAR ) کمتر از 15 و نسبت کلسیم به منیزیم بیش از یک در خاک می تواند نشان دهنده وضعیت نسبتا مناسب کلسیم در خاک باشد .
در درختان پسته مبتلا به کمبود کلسیم ، برگ های جوان و نزدیک انتهای شاخه به شکل چروکیده و کج در آمده و نوک برگ ها و حاشیه آن ها بطرف بالا و یا پایین لوله می شود .
کمبود کلسیم در درختان پسته بیشتر کیفی بوده و در نتیجه اثرات متقابل با عناصر دیگر یا عدم انتقال مناسب در گیاه اتفاق می افتد.
درصورت نیاز می توان از 200 – 100 تن گچ خام در هکتار جهت اصلاح خاک و رفع نیاز گیاه به کلسیم استفاده نمود .
⁉ منيزيم (Mg)
منیزیم بصورت یون منیزیم از محلول خاک جذب شده و درخاک های مناطق خشک و نیمه خشک به مقدار زیادی بصورت جذب سطحی ذرات خاک وجود دارد .
درنتیجه در این خاک ها بیشتر با مسئله بیشبود و مسمومیت این عنصر روبرو هستیم تا کمبود و کمبود احتمالی آن نیز بیشتر ممکن است در خاک های شنی اتفاق بیفتد.
⬅️ حدبحرانی منیزیم در خاک PPm 15 و دربرگ پسته 60 درصد ماده خشک گیاهی می باشد.
کمبود آن موجب ظهور رنگ زرد و کلروز بین رگبرگی در برگ های مسن و پیر گیاه می شود .
درصورت کمبود مصرف 400 کیلوگرم سولفات منیزیم در هکتار در چالکود و در صورت مسمومیت مصرف گچ و پتاسیم در مقادیر زیاد توصیه می گردد.
اين ماده يكي از فعال كننده هاي آنزيم هاي رشد است.
كمبود منيزيم در درختان پسته زياد شايع نيست و بيشتر در خاك هاي شني و اسيدي اتفاق مي افتد.
نشانه هاي كمبود در ميانه فصل و روي برگ هاي پاييني بصورت لبه هاي زرد رنگ نمايان مي شود .
لبه هاي برگ ممكن است پس از مدتي بر عكس سبز V حالت سوخته پيدا كنند و اين سوختگي به داخل پيشرفت كرده و سرانجام يك رنگ از برگ بجا مي گذارد و سپس برگ هاي سوخته شروع به ريزش مي كنند.
كمبود منيزيم ممكن است با كمبود پتاسيم اشتباه گرفته شود. براي اطمينان آناليز بافت برگ بايستي انجام شود.
⁉ آهــــــن (Fe)
آهن یکی از عناصر ضروری برای رشد تمامی گیاهان است .
درصورت کمبود آن کلروفیل به مقدار کافی در سلول های برگ تولید نمی شود .
زردی برگ ناشی از آهک ، شکل خاصی از کمبود آهن در گیاه است که بخش وسیعی از کشور ما را فراگرفته است .
آبیاری بیش از حد ، مصرف بی رویه و نامتعادل کودهای شیمیایی ، کمبود مواد آلی و فشرده شدن خاک و زیادی بی کربنات در محلول خاک از جمله عوامل موثر در کاهش جذب آهن توسط گیاه می باشد .
درصورت کمبود آهن ، کلروفیل به مقدار کافی در سلول های برگ تولید نشده ، ابتدا فاصله بین رگبرگ ها زرد شده و با شدت یافتن کمبود ، تمامی سطح برگ زرد می شود . بدلیل آن که آهن در گیاه متحرک نمی باشد این علائم ابتدا در برگ های جوان و قسمت های فوقانی گیاه ظاهر شده و با پیشرفت کمبود تمامی گیاه را در بر می گیرد .
⬅️ حد بحرانی آهن در خاکPPm 10 – 7 و در برگ پسته PPm 100می باشد .
جهت مصرف خاکی آهن بایستی حتما از کودهایی با بنیان کلات EDDHA نظیر سکوسترین آهن استفاده نمود.
جهت محلولپاشی از کودهای آهن با بنیان کلات EDTA نیز می توان استفاده نمود.
⁉ روی (Zn)
سومين كمبود رايج در ميان درختان پسته كمبود روي مي باشد .
اين ماده براي انسجام غشاء و سنتز هورمون و براي ساختن هورمون گياهي و كلروپلاست لازم است.
كمبود روي در بيشتر مناطقي كه پسته كشت مي شود شايع است .
اغلب درختان تازه كشت شده در معرض كمبود روي هستند.
مقدار روی در محلول خاک بسیار ناچیز بوده و هرچه PH خاک بیشتر شود از مقدار روی قابل جذب گیاه کاسته می شود بنابراین در خاک های با PH قلیایی که خاص خاک های آهکی است کمبود روی شایع و گسترده می باشد .
استفاده زیاد از کودهای فسفره در خاک هایی که مقدار روی قابل استفاده کمی دارند ، موجب بروز کمبود تحمیلی روی در گیاه می شود .
روی در بسیاری از سیستم های آنزیمی گیاه نقش کاتالیزوری فعال کننده و یا ساختمانی داشته و در ساخته شدن و تجزیه پروتئین ها در گیاه نیز دخیل است .
یکی از بارزترین نقش های روی در ساخت اسید آمینه تریپتوفان بعنوان پیش نیاز ساخت هورمون اکسین است که در رشد طولی شاخه ها موثر می باشد .
همچنین روی در مرحله گرده افشانی و جوانه زدن دانه های گرده نقش اصلی را ایفاء نموده و موجب تسریع در رشد لوله گرده شده و در نتیجه امکان لقاح و تشکیل میوه را افزایش می دهد .
نشانه هاي كمبود روي در اوايل بهار رخ مي دهد و عبارتند از تاخير در باز شدن جوانه هاي روينده كه اين تاخير مي تواند به اندازه يك ماه باشد.
نشانه هاي سرمازدگي در تنه درختان يك ساله زماني كه جوانه ها باز مي شوند ، ظاهر مي شود.
برگ ها كوچك و زرد هستند برگ هايي كه دچار كمبود روي شده اند داراي لبه هاي موج دار و دانه هاي پسته به طور محسوس كوچك و قرمزتر از حد نرمال هستند.
تعداد دانه هاي پسته در هر خوشه كاهش يافته و اغلب آنها پوك هستند .
كمبود روي مي تواند به چند شاخه از درخت محدود باشد و بقيه درخت سالم باشد.
از جمله علائم کمبود روی ، تاخیر در باز شدن جوانه های رویشی و زایشی حتی تا مدت یک ماه ، تشکیل دانه های کوچک تر و قرمزتر از دانه های سالم ، ریزبرگی ، کم برگی ، کوچک شدن میان گره های سرشاخه و روزت می باشد .
⬅️ حد بحرانی روی در خاک PPm 2و در برگ پسته PPm 30می باشد.
مصرف خاکی سولفات روی در چالکود به همراه کود حیوانی به میزان حداقل 250 گرم به ازای هردرخت در باغات دچار کمبود همچنین محلولپاشی سولفات روی پس از برداشت و اواخر اسفند هنگام تورم جوانه ها و در اردیبهشت ماه در باغات پسته توصیه می گردد.
⁉ منگنـــــز (Mn)
یون دوظرفیتی منگنز در مجموع محلول ترین فرم آن و قابل جذب برای گیاه می باشد.
نقش عمده منگنز در گیاه مشارکت در سیستم های ترکیبی است.
منگنز در تولید کلروفیل نقش اساسی داشته و متابولیسم ازت و واکنش های آبی فتوسنتز نیز از منگنز تاثیر می گیرند
منگنز و آهن بر روی یکدیگر دارای اثر متقابل می باشند.
⬅️ حدبحرانی منگنز در خاک PPm 8و در برگ پسته PPm 50 است .
به علت تحرک کم منگنز در گیاه علائم کمبود نخست در بافت های جوان مشاهده می شوند .
علائم کمبود شبیه علائم کمبود آهن بوده با این تفاوت که در کمبود منگنز قسمتی از حاشیه برگ سبز باقی می ماند .
نکته حائز اهمیت و قابل اشاره در ارتباط با نقش عنصر منگنز در گیاه پسته ، تحقیقی است که نشان داده مهمترین عنصر غذایی که در تفاوت بین باغات با عملکرد بالا با باغات با عملکرد پایین ایفای نقش می کند ، عنصر منگنز می باشد .
⁉ مس (Cu)
نقش مس در گیاه بیشتر در فعالیت های آنزیمی گیاه خصوصا فعال کردن آنزیم های اکسیداز می باشد .
قابلیت دسترسی به مس برای گیاه نظیر اغلب ریزمغذی ها به pH خاک بستگی داشته و با افزایش pH از قابلیت جذب آن کاسته می شود.
همچنین در خاکهای آلی نیز مس اغلب به فرم کمپلکس های آلی بسیار پایدار وجود داشته و با پیوند بسیار سختی بین مولکول های آلی جای می گیرد.
در نتیجه قابلیت جذب آن برای گیاه کم شده و نمی تواند بوسیله گیاه مورد استفاده قرارگیرد.
در نتیجه برخلاف تمامی عناصر غذایی ریزمغذی بایستی حتی المقدور با کودهای حیوانی و دامی مخلوط نگردد. مس با فسفر و آهن و روی اثر متقابل دارد.
⬅️ حدبحرانی مس در خاک PPm 1و در برگ پسته PPm 10می باشد.
علائم کمبود مس در گیاه پسته بصورت سوختگی برگ های نزدیک به نوک سرشاخه ها ، قلبی شکل شدن برگ های نورس و عصایی شکل شدن شاخه های بالایی درخت و تابیدن آن ها به سمت پائین می باشد .
كمبود مس در پسته بسيار رايج است و مانند روي اغلب در درختان تازه كشت شده رخ مي دهد .
نشانه هاي كمبود مس در نيمه تابستان ظاهر مي شوند.
برگ هاي نارس انتهاي شاخه ها ابتدا نوك سوخته و برخي اوقات بصورت قلبي شكل در مي آيد.
شاخه ها كمي خشك مي شوند و جراحات تيره رنگ كوچكي در نوك شاخه ها ايجاد مي شود.
در اواخر تابستان شاخه ها خشك مي شوند و مغز پسته ها بصورت بدي چروك مي خورند.
⁉ بر (Br)
یکی از منابع اصلی بر خاک ، آب آبیاری و بر موجود در آن می باشد. اما لزوما آب های شور دارای بر زیاد نیستند .
بر در فعالیت های زایشی ، گرده افشانی ، تقسیم سلولی بافت های مریستمی ، ترمیم بافت های آوندی ، متابولیسم کربوهیدرات ها و انتقال آن ها نقش ایفاء می نماید .
درخاک های دارای بافت سبک ، بر در اثر بارندگی و یا آبیاری شسته شده و از دسترس گیاه خارج می گردد.
همچنین در pH بالاتر از 8 و درخاک های آهکی میزان جذب بر به میزان زیادی کاهش می یابد که این امر بعلت واکنش متقابل بین کلسیم و بر می باشد.
⬅️ حدبحرانی بر در خاک PPm 1و در برگ پسته PPm 250می باشد.
از علائم کمبود بر در گیاه پسته، پیچیده شدن حاشیه برگ ها ، تغییر شکل برگ بصورت فنجانی ، پوکی محصول و عدم خوشه بندی مناسب را می توان نام برد.
درصورت کمبود محلولپاشی اسیدبوریک در پائیز پس از برداشت و یا اواخر اسفند هنگام تورم جوانه ها توصیه می گردد.
بر براي گل دادن پسته قابليت گرده افشاني و پسته دادن لازم است.
نشانه هاي كمبود بر عبارتند از: خشك شدن نوك شاخه ها، ناقص بودن جوانه ها و سرانجام خشك شدن آن ها. برگ ها زرد و دندانه دندانه هستند نوك برگ ها برگشته و بد شكل مي شود. برگ هاي بالغ ضخيم مي شوند و اگر آن ها را لمس كنيم حالت چرمي دارند و به تدريج شكننده شده و مي ريزند.
لازم به ذكر است كه بيش از حد استفاده كردن از بر مي تواند مسموم كننده باشد.
مسعود مهرپرور کارشناس ارشد گیاهپزشکی